นอกจากความเคยชินในการฟังเพลงฟรีๆแล้ว ยังมีสื่อและข่าวลือที่ทำให้เข้าใจเรื่องลิขสิทธิ์แบบผิดๆอยู่เสมอๆ อย่างเช่นกรณีของบทความ “เปิดฎีกา ตอกหน้าค่ายเพลง เจ้าของร้านอาหาร ร้านกาแฟ เปิดเพลงผ่าน Youtube ไม่ผิด” ซึ่งอ้างอิงคำพิพากษาศาลฎีกาที่ 8220/2553 ที่เป็นตัวอย่างคดีการฟ้องร้องร้านขายอาหารตามสั่งริมถนนที่เปิดแผ่นวีซีดีของค่ายเพลงใหญ่แห่งหนึ่ง แต่จบด้วยการยกฟ้อง แล้วผู้เขียนบทความนั้นก็ได้สรุปเอาว่าการเปิดเพลงผ่าน YouTube ในร้านอาหาร ร้านกาแฟนั้นไม่ผิดเช่นกันเพราะไม่ได้เป็นการแสวงหาผลกำไรโดยตรง

(หากต้องการทำความเข้าใจในกรณีนี้อย่างละเอียด โปรดดาวน์โหลด พรบ. ลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2537 ได้ที่ http://www.mct.in.th/file_pdf/copyright_th.pdf และอ่านคำพิพากษาศาลฎีกาที่ 8220/2553 ที่ถูกอ้างอิงฉบับย่อสั้นได้ที่ http://www.deka.in.th/view-503211.html และ http://www.deka.in.th/view-510917.html)

ภาพประกอบเนื้อหาจากบทความ ตั๋วทนาย.com/เปิดฎีกา-ตอกหน้าค่ายเพล/

แม้ผู้เขียนจะไม่ใช่นักกฎหมาย แต่ก็ได้ปรึกษากับนักกฎหมายที่เชี่ยวชาญด้านกฎหมายลิขสิทธิ์ จึงขออนุญาตสรุปเนื้อหาการวิเคราะห์คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 8220/2553 โดยนักกฎหมายมาไว้ดังนี้

1. สำหรับคำพิพากษาศาลฎีกาที่ 8220/2553 นี้ ได้บรรยายไว้ว่า โจทก์ไม่ได้บรรยายฟ้องให้ครบองค์ประกอบความผิด ตามมาตราที่ฟ้องร้อง คือมาตรา 31 (ความหมายของการ ไม่ครบองค์ประกอบความผิด ถ้าให้เปรียบเทียบก็เหมือนกับการแจ้งความจับคนที่สูบบุหรี่ในที่สาธารณะ แต่ไม่มีการบรรยายว่าผู้ต้องหามีบุหรี่หรือไม่ สูบอย่างไร ที่ไหนเรียกสาธารณะ) ซึ่งอาจเป็นเพราะจำเลยให้การรับสารภาพ จึงเป็นไปได้ว่า โจทก์อาจจะมั่นใจว่าจะชนะคดีจนไม่มีการสืบพยาน และเมื่อไม่มีการสืบพยาน ศาลจึงต้องตัดสินไปตามเนื้อผ้าที่ฟ้องมา การตัดสินยกฟ้องของศาลจึงเป็นสิ่งที่ถูกต้อง นอกจากนี้ ศาลอาจเกรงว่ามีการกลั่นแกล้งฟ้องกันก็ได้ เนื่องจากจำเลยเป็นเพียงร้านขายอาหารตามสั่งริมถนน ส่วนโจทก์เป็นค่ายเพลงใหญ่ที่อาจมีการมอบอำนาจให้บริษัทอื่นจัดการการจัดเก็บค่าลิขสิทธิ์และฟ้องร้องคดีแทนตนเอง
2. มาตราที่กล่าวถึงในฎีกานี้คือ มาตรา 31 ซึ่งมีเนื้อหาที่หมายถึง การกระทำอย่างใดอย่างหนึ่งแก่งานอันมีลิขสิทธิ์เพื่อหากำไร แต่เนื่องจากเจ้าของร้านขายอาหารตามสั่งไม่ได้เรียกเก็บเงินจากลูกค้าเพื่อเปิดเพลง และก็ไม่ได้เรียกเก็บค่าเปิดเพลงรวมไปในค่าอาหารและเครื่องดื่ม เจ้าของร้านจึงไม่มีความผิดตามมาตรานี้เลยแม้แต่น้อย
3. แม้เจ้าของร้านไม่ได้ละเมิด พรบ. ลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2537 มาตรา 31 แต่ได้มีการละเมิดลิขสิทธิ์ของเจ้าของลิขสิทธิ์ในมาตราอื่นๆของ พรบ. ลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2537 คือ มาตรา 27 ข้อ (2) คือการนำงานอันมีลิขสิทธิ์มาเผยแพร่ต่อสาธารณชนโดยไม่ได้ขออนุญาตเจ้าของลิขสิทธิ์ก่อน ซึ่งเป็นการละเมิดสิทธิของเจ้าของลิขสิทธิ์ตามตามมาตรา 15 ข้อ (5) รวมทั้งละเมิดสิทธิของนักแสดงตามมาตรา 45 โดยการนำสำเนาของงานการแสดงออกเผยแพร่ต่อสาธารณชนโดยตรงโดยไม่มีการจ่ายค่าตอบแทนแก่นักแสดง แต่ไม่ได้มีการกล่าวถึงแต่อย่างใด

หากให้สรุปสั้นๆ การตัดสินของศาลเป็นการระบุว่าจำเลยไม่มีความผิดเพียงแค่ตามมาตราที่ฟ้องร้อง (คือมาตรา 31) ไม่ใช่กฎหมาย พรบ. ลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2537 ทั้งฉบับ เพียงแต่การกระทำความผิดตามมาตราอื่นๆ คือ มาตรา 27 ข้อ (2), มาตรา 15 ข้อ (5) และมาตรา 45 กลับไม่ได้ถูกหยิบยกขึ้นมากล่าวถึง ซึ่งอาจเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดความเข้าใจผิดเกี่ยวกับคดีนี้อย่างเป็นวงกว้าง

“การตัดสินยกฟ้องของศาลจึงเป็นสิ่งที่ถูกต้อง หากแต่ว่าผู้ที่นำไปตีความต่อนั้น ได้ตีความหมายไปในทางที่ผิด จนทำให้เกิดการเข้าใจผิดเป็นวงกว้าง”

สิ่งที่ผู้เขียนต้องการ แท้จริงแล้วก็คือ ความเคารพที่คนเราควรมีต่อกันและกัน การเคารพสิทธิเสรีภาพของกันและกัน และการเคารพอาชีพของกันและกัน ซึ่งผู้เขียนหวังว่าบทความนี้ จะช่วยสร้างความเข้าใจที่ถูกต้องเกี่ยวกับเรื่องกฎหมายลิขสิทธิ์มากขึ้น ช่วยทำให้ปัญหาความเข้าใจผิดเกี่ยวกับเรื่องลิขสิทธิ์ดนตรีนั้นลดลงไม่มากก็น้อย และช่วยทำให้บุคคลที่มีอาชีพในเส้นทางสายดนตรีตัวเล็กๆทั้งหลาย ได้มีโอกาสลืมตาอ้าปาก และได้รับผลตอบแทนจากการทำงานที่เป็นธรรมมากขึ้น ไม่ใช่การสนับสนุนค่ายเพลงใหญ่แต่อย่างใด