ลงพื้นที่ : การเดินทางตามหาเจ้าของ ‘รองเท้าคู่นั้น’ เพื่อนชาวม้งของแคนแคน
- Writer: Puvakorn Srinian & Fungjai
ไม่นานมานี้ Fungjaizine ได้สัมภาษณ์ แคนแคน–นายิกา ศรีเนียน แห่งวง BNK48 ในคอลัมน์ เห็ดหูหนู แคนแคนได้เล่าถึงความทรงจำการไปเที่ยวคนเดียวเป็นครั้งแรกตอน 2 ปีที่แล้ว เธอไปเที่ยวดอยปุย จ. เชียงใหม่ทำให้เธอได้พบกับเพื่อนใหม่เป็นชาวม้งเกิดเป็นความทรงจำที่ประทับใจดังที่แคนแคนเล่าให้ฟัง
โอ้รองเท้าคู่น้อยที่เธอแบ่งปันให้ฉันได้สวมใส่ แม้เธอยอมลำบาก เพียงเธออยากเห็นฉันสบายใจ
หลังจากได้พบและรู้จักกันที่ดอยปุย สองวันถัดมา เพื่อนคนนี้ก็ชวนแคนแคนไปดอยอินทนนท์ครอบครัวชาวม้งของเธอ และที่กิ่วแม่ปาน รองเท้าแตะของแคนแคนขาด แคนแคนซึ่งเป็นเด็กกรุง จึงยอมทนเดินคีบหนีบรองเท้าตลอดทาง ไม่คุ้นเคย จึงไม่กล้าเดินเท้าเปล่า ทว่าเพื่อนคนนี้จึงถอดรองเท้าตัวเองให้เธอสวมใส่ ยอมเดินเท้าเปล่าเองเป็นกิโลแทนแคนแคน แถมบอกว่า ‘เดินเท้าเปล่าจนชินแล้ว’
แคนแคนประทับใจในนํ้าใจของเพื่อนม้งคนนี้มาก ทำให้เป็นความทรงจำดีๆ ของการเที่ยวคนเดียวครั้งแรก
หลังบทสัมภาษณ์ออกไปไม่นาน แฟนคลับของแคนแคน นามว่า Cantina Band ผู้ติดตามแคนแคนได้อ่านเรื่องราวความประทับใจนี้จนกลั่นเรื่องราวเขียนเป็นเพลงให้เธอ ชื่อว่าเพลง รองเท้าคู่นั้น ลองฟังกัน ที่นี่ เป็นเพลงที่เล่าถึงเหตุการณ์มิตรภาพของแคนแคนและเพื่อนม้งที่เธอประทับใจได้สวยงามอย่างตั้งใจ
ภาพการเดินทางคนเดียวครั้งแรกของแคนแคนเมื่อ 2 ปีที่แล้ว
คุณพ่อของแคนแคน–ภูวกร ศรีเนียน ประทับใจเพลงและเรื่องเล่านี้มาก ๆ คุณพ่อผู้ชอบเดินทางอยู่แล้ว ได้เดินทางไปเชียงใหม่ในช่วงเดือนเมษายนที่ผ่านมา จึงขอช่องทางติดต่อเพื่อนม้งปริศนาในเพลง มิตรผู้ใจดีที่ให้รองเท้าแคนแคนสวมใส่ในเรื่องเล่าของแคนแคน จนได้พบปะพูดคุย ผูกมิตร และเล่นดนตรีกับสาวม้งคนนี้
สาวม้งคนนี้นามว่า นุ้ โซ่ง อายุ 23 ปี โดยชื่อ ‘นุ้’ แปลว่า พระอาทิตย์ ในภาษาม้ง
นุ้กำลังศึกษาอยู่ที่คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ภาคภาษาอังกฤษ นอกจากเรียนหนังสือเธอยังทำงานพิเศษคือสอนภาษาอังกฤษให้กับเด็กอนุบาล
ภาพบันทึกการเดินทางของคุณพ่อแคนแคนและนุ้ ที่มาภาพ:
Facebook ของคุณพ่อแคนแคน – Phuvakorn Srinean
หลาย ๆ คนอาจไม่มีโอกาสได้คุยกับคนม้งหรือมีเพื่อนเป็นชาวม้งมาก่อน Fungjaizine จึงถ่ายทอดถึงตัวตนและสิ่งที่เธออยากบอกเล่าคนพื้นราบเข้าใจ มารู้จักกับ ‘นุ้’ เพื่อนแสนซนเจ้าถิ่นที่พาแคนแคนผจญภัย
เวลาพาเพื่อนเข้าไปเยี่ยมหมู่บ้านม้ง อยากให้เพื่อนได้เห็นอะไร เข้าใจอะไร
อยากให้เห็นวิถีชีวิตของชาวม้ง ว่าเราจริง ๆ แล้วก็มีวิถีชีวิตที่ไม่ได้ต่างจากคนพื้นราบมากเท่าไหร่ และที่สำคัญคืออยากให้เห็นถึงวัฒนธรรมประเพณีที่สวยงามของคนม้งว่าเป็นยังไง เช่น เทศกาลปีใหม่ม้งที่มีการแต่งกายชุดประจำเผ่า แล้วก็มีการโยนลูกช่วง การละเล่นต่าง ๆ ของชาวม้งค่ะ
ตอนที่นุ้ถอดรองเท้าให้แคนใส่ บอกว่า ‘เดินเท้าเปล่าจนชินแล้ว’ …. สมัยนี้ยังมีเด็กม้งที่เดินเท้าเปล่าอยู่ไหม
จริง ๆ ที่หนูเคยเห็นมาก็ยังมีอยู่ค่ะ เป็นเด็กตัวเล็ก ๆ ที่หมู่บ้าน แต่จริง ๆ ขึ้นอยู่กับครอบครัวด้วยค่ะ ถ้าบางครอบครัวพ่อแม่เข้มงวดเรื่องใส่รองเท้า เด็กก็จะใส่ค่ะ แต่ถ้าบางครอบครัวไม่เข้มงวดเด็กก็จะใส่บ้างไม่ใส่บ้าง อย่างเช่น ครอบครัวหนูก็จะไม่ค่อยเข้มงวดเท่าไหร่ ตอนเด็ก ๆ หนูก็เลยใส่บ้างไม่ใส่บ้างค่ะ
ทำไมคนม้งต้องเดินเยอะ
ถ้าเป็นเมื่อก่อนก็คงน่าจะเพราะว่าไม่มียานพาหนะอื่นในการเดินทาง และยานพาหนะที่ดีที่สุดของเราก็น่าจะคือสองขาของเราเองนี่แหละค่ะ อีกอย่างก็น่าจะเพราะว่าไร่สวนอยู่ลึก ยานพาหนะเข้าไปไม่ได้ค่ะก็เลยเดินเอาน่าจะดีกว่า แต่ถ้าเป็นปัจจุบันนี้คิดว่าน่าจะเดินน้อยลง เพราะจากที่เห็น ในหมู่บ้านคนใช้รถมากขึ้นแล้วค่ะ
ยานพาหนะที่ดีที่สุดของเราก็น่าจะคือสองขาของเราเองนี่แหละค่ะ
แคนแคนชอบเดินทาง ถ้ามีโอกาสนุ้อยากเดินทางไปไหน และทำไม
อยากเดินทางไปทั่วโลกเลยค่ะ จริง ๆ แล้วเป็นคนชอบเที่ยวอยู่แล้ว หนูชอบขับมอเตอร์ไซค์ไปเที่ยวคนเดียว หลาย ๆ ครั้งหนูขับไปเที่ยวดอยอินทนนท์คนเดียว ท่องเที่ยวสายอินดี้สนุก ๆ
แต่ถ้าถามว่าตอนนี้อยากไปประเทศไหนที่สุด เพราะอะไร…ก็คงอยากจะไปลอนดอน ประเทศอังกฤษ เพื่อไปดูหอนาฬิกา Big Ben ค่ะ หอนาฬิกานี้เป็นแรงบันดาลใจแรกเลยที่ทำให้เราเริ่มต้นเข้าหาภาษาอังกฤษ คือตอนนั้นอยู่ประมาณ ป.4 ครูสอนภาษาอังกฤษเอารูปสถานที่ต่าง ๆ รอบโลกมาให้ดู แล้วรูปหอนาฬิกาสะดุดตาเรามากที่สุด หนูก็เลยถามอาจารย์ว่า ถ้าหนูอยากไปต้องทำยังไงบ้างคะ อาจารย์ก็บอกว่าให้ตั้งเรียนภาษาอังกฤษ พูดให้ได้ ก็จะไปได้ค่ะ หนูก็เลยเริ่มต้นสนใจและเข้าหาภาษาอังกฤษมากขึ้นเรื่อย ๆ ก็เลยทำให้อยากไปที่นี่เป็นที่แรกค่ะ
เคยฟังเพลง รองเท้าคู่นั้น หรือยัง อยากบอกอะไรถึงคนที่แต่งเพลงให้แคนแคนและเรา
เคยฟังแล้วค่ะ อยากจะบอกคนแต่งว่า ขอบคุณนะคะที่มองเห็นจุดเล็ก ๆ จุดนี้แล้วนำมาแต่งเป็นเพลง เพราะหนูคิดว่า แคนแคนมีเรื่องราวมากมายให้แฟนคลับเลือกเอามาแต่ง แต่เขากลับมองเห็นจุดนี้แล้วเลือกมาแต่งให้ และมีเนื้อหาที่เกี่ยวกับช่วงเวลาที่เรากับแคนแคนได้ไปเที่ยวผจญป่าด้วยกัน ขอบคุณมาก ๆ เลยค่ะ
สิ่งที่เพื่อนหรือคนอื่นมักเข้าใจผิดมากที่สุด เมื่อรู้ว่าเราเป็นคนม้ง
เพื่อนส่วนใหญ่ชอบคิดว่าชาวม้งหรือชาวเขาเผ่าอื่น ๆ ยังใช้ชีวิตแบบล้าหลังเหมือนเมื่อก่อนค่ะ แต่จริง ๆ แล้วทุกวันนี้เราก็ใช้ชีวิตคล้ายกับชาวบ้านในพื้นราบค่ะ มีไฟฟ้าใช้แล้ว ส่วนใหญ่นะคะ แต่ถ้าพื้นที่ที่ห่างไกลมาก ๆ ไฟฟ้าก็ยังเข้าไม่ถึงแต่ว่าก็จะมี โซลาร์เซลล์ ไม่ก็เครื่องปั่นไฟค่ะ อันนี้คือจากที่หนูไปทำค่ายไกล ๆ แล้วพบมานะคะ
เปลี่ยนจากการอยู่บนดอยมาการอยู่ในตัวเมือง ต้องปรับตัวเยอะไหม
ไม่เยอะเลยค่ะ เพราะว่าหนูลงมาอยู่ในเมืองตั้งแต่เด็ก ไปกลับเมืองกับดอยตลอดค่ะก็เลยไม่ต้องปรับตัวอะไรมาก และหนูเองก็เป็นคนที่ปรับตัวง่ายกับสิ่งใหม่ ๆ ค่ะ เป็นคนใช้ชีวิตง่าย ๆ ก็เลยคิดว่าเป็นอีกส่วนที่ทำให้ไม่ต้องปรับตัวอะไรมากค่ะ
จนโตแล้ว ยังเรารู้สึกไหมว่าเรามีวิธีคิดต่างจากเพื่อน ๆ จากการเติบโตและสังคมที่ต่างกัน
คิดว่าไม่มีนะคะ หนูก็คิดคล้าย ๆ กับเพื่อน ๆ แต่มีเรื่องนึงที่หนูไม่แน่ใจนะคะว่าอันนี้นับรวมไหม คือเป็นคนที่ไว้ใจคนอื่นค่ะ ตั้งแต่เราโตมาเราอยู่ในสังคมม้งที่ทุกคนส่วนใหญ่ก็จะช่วยเหลือกัน หลาย ๆ ครั้งเวลาเราเดินทางไปต่างหมู่บ้านหรือต่างถิ่นที่เป็นม้งด้วยกัน เขาจะต้อนรับเราดี ชวนเราให้ไปกินข้าวกินน้ำบ้านเขาค่ะ มีครั้งหนึ่งหนูกับแม่ไปขายของที่ต่างจังหวัดค่ะ แล้วทีนี้ก็ไปหลงที่จังหวัดตาก ขึ้นป่าขึ้นเขาไป เราหลงกันนานมากค่ะ เป็นครึ่งวันได้ แล้วจู่ ๆ เราก็ไปโผล่ที่หมู่บ้านม้ง แล้วก็มีผู้หญิงคนหนึ่งเดินเข้ามาถามไถ่ พูดคุยต่าง ๆ ทั้ง ๆ ที่ไม่รู้จักกันเขาก็ชวนเราไปกินน้ำกินข้าวบ้านเขา ซึ่งเหตุการณ์แบบนี้เกิดขึ้นบ่อย ๆ ในสังคมที่หนูอยู่ แต่หนูไม่รู้นะคะว่าคนอื่นเป็นยังไง หนูก็เลยเป็นคนที่ไว้ใจคนอื่น จะช่วยคนอื่นที่เราเห็นว่าเขาหลงมา อะไรประมาณนี้ค่ะ แม่และญาติ ๆ คนอื่นก็เป็นคล้าย ๆ หนูค่ะ
ที่มาภาพ:
Facebook – Phuvakorn Srinean
มีครั้งหนึ่งหนูกับแม่ไปขายของที่ต่างจังหวัดค่ะ แล้วทีนี้ก็ไปหลงที่จังหวัดตาก ขึ้นป่าขึ้นเขาไป เราหลงกันนานมากครึ่งวันได้ แล้วจู่ๆ เราก็ไปโผล่ที่หมู่บ้านม้ง แล้วก็มีผู้หญิงคนหนึ่งเดินเข้ามาถามไถ่ พูดคุยต่าง ๆ ทั้ง ๆ ที่ไม่รู้จักกันเขาก็ชวนเราไปกินน้ำกินข้าวบ้านเขา
น้องชอบฟังเพลงอะไร แนะนำให้เราฟังหน่อย
เพลงที่ชอบฟังคือเพลง Scars to Your Beautiful ของ Alessia Cara และก็เพลงของวง Oasis เช่น Don’t Look Back in Anger ค่ะ ชอบฟังเพลงที่ให้กำลังใจให้ข้อคำสอนะ หนูรู้สึกว่าการให้กำลังใจเป็นสิ่งที่ดีมาก ๆ แล้วยิ่งเอามาใส่ในเพลงมันก็จะยิ่งไพเราะไปอีก
แนะนำเพลงประจำเผ่าให้ฟังหน่อย ช่วงนี้คนแถวบ้านฮิตฟังอะไรกัน
จริงๆ ไม่ค่อยได้ฟังค่ะ เพลงที่ได้ฟังบ่อยก็จะมีมาจากวงดนตรีที่ชื่อว่า วง Hand ค่ะ แต่มีอยู่เพลงหนึ่งที่หนูชอบฟังคือเพลง Hmoob Lub Kua Muag หรือ แปลว่า ‘น้ำตาของม้ง’ เพลงนี้ก็จะความหมายดีค่ะ พูดถึงชีวิตของม้งที่ยากลำบากมาก่อนที่เราจะมาอยู่ด้วยกัน ก็มีการสอนให้เรารักกัน ช่วยเหลือกัน ประมาณนี้ค่ะ
จากนั้นคุณพ่อของแคนแคนก็ชวนน้องนุ้ เล่นดนตรีร่วมกันบนดอยปุยในช่วงเวลาดวงอาทิตย์ตก เพื่อสานมิตรภาพ และถ่ายทอดเพลง นํ้าตาของม้ง ให้ทุกคนได้ลองฟังกัน
“ณ หมู่บ้าน ม้ง บนดอยปุย
ผมได้มาเจอ เจ้าของ รองเท้าคู่นั้น
เธอชื่อ นุ้ โซ่ง . เราเลยได้ร้องเล่นเพลง Hmoob lub kua muag
ซึ่งหมายถึง ความรักในชนชาติ ที่ผ่านความลำบาก สามัคคีร่วมกันมา”
สิ่งที่ฉันได้พบที่แดนบรรจบสุดเขตเมืองไทย โอ้เธอมีความรักมีความอบอุ่นและความจริงใจ
ข้อมูลเพิ่มเติม: น้องนุ้ โซ่ง ได้รับคัดเลือกจากทุน ASEAN University Network (AUN)-The ASEAN Credit Transfer System (ACTS) เป็นทุนการแลกเปลี่ยนระหว่างประเทศในอาเซียนจะไปแลกเปลี่ยนที่ประเทศมาเลเซีย ระยะเวลาที่ไปเรียน คือ 1 เทอมหรือประมาณ 4 เดือน หลังจบจากมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เดือนพฤษภาคม 2561 ขอให้เธอได้ออกเดินทางอย่างสนุกและปลอดภัย 🙂
ย้อนอ่านบทสัมภาษณ์แคนแคน–BNK48: https://www.fungjaizine.com/feature/my_ears/cancan-bnk48
ย้อนอ่านบทสัมภาษณ์ของคุณพ่อแคนแคน–ภูวกร ศรีเนียน: https://www.fungjaizine.com/feature/my_ears/cancan-bnk48-dad
ฟังเพลง ‘รองเท้าคู่นั้น’: https://www.fungjai.com/artists/cantinaband/musics/the-shoes
ขอบคุณเรื่องและภาพจาก: คุณพ่อแคนแคน – ภูวกร ศรีเนียน
