Girls and Bass : พูดคุยกับเหล่ามือเบสสาวแห่งวงการเพลงไทยถึงการตกหลุมรักของผู้หญิงกับเบส
- Writer: Geeraphat Yodnil
ถ้าคุณเป็นหนึ่งคนที่นอกจากจะชอบฟังเพลงแล้วยังกรี๊ดนักดนตรีในวงโปรด เราขอเดาว่านักร้องนำน่าจะเป็นตำแหน่งที่ถูกกรี๊ดมากที่สุดในวงนั้น ๆ (เพราะอยู่ในจุดที่สปอตไลต์ส่องถึงมากที่สุด) แต่ในความเป็นจริงแล้วก็มีนักดนตรีในตำแหน่งอื่น ๆ ที่น่ากรี๊ดไม่แพ้กันตามแต่ความสามารถหรือสเน่ห์เฉพาะตัวที่ไปถูกอกถูกใจคนฟัง หนึ่งในนั้นก็คือมือเบสที่ซ่อนตัวอยู่ในมุมเงียบ ๆ คอยเล่นไลน์กรูฟโน้ตทุ้มต่ำแบบไม่โหวกเหวกอะไร แต่หากตั้งใจฟังสุ้มเสียงที่เขาบรรเลงออกมาก็อาจจะมัดใจใครหลายคนได้เหมือนกัน
อีกสิ่งที่เราสังเกตคือในวงดนตรีที่มีสมาชิกคละเพศ ถ้าผู้หญิงไม่เป็นนักร้องนำ ก็มักจะเลือกเบสเป็นเครื่องดนตรีประจำตัว เราเลยอยากรู้ว่านอกจากความบังเอิญแล้ว เรื่องนี้มีคำอธิบายทางสถิติและวิทยาศาสตร์หรือเปล่า
เหล่ามือเบสที่คำว่า ‘ผู้หญิง’ ไม่ใช่ข้อจำกัดของความเก่ง
เบสเป็นเครื่องสะพายที่มีน้ำหนักมากที่สุดในวงดนตรี สายก็ใหญ่กว่ากีตาร์เยอะ ผลกระทบหลังจากเล่นไปสักพักนั้นไม่ต้องพูดถึงเลย ขนาดผู้ชายยังโอดครวญในความเมื่อยล้าและระบมนี้มาแล้วนักต่อนัก (ไม่เชื่อก็ลองยืมเบสเพื่อนมาลองเล่นดูสิ) แล้วทำไมพวกเธอถึงนิยมเล่นเบสกันล่ะ
เหตุผลของเรื่องนี้อาจจะไม่ถึงกับน่าสงสัยเสียทีเดียว หากทุกคนเคยลองเล่นเครื่องดนตรีชนิดนี้มาก่อนก็จะพบว่าเบสเป็นเครื่องดนตรีที่เริ่มต้นง่าย คอร์ดต่าง ๆ ของเพลงก็ใช้การสัมผัสของนิ้วแค่นิ้วเดียว ไม่เหมือนกับกีตาร์ที่ต้องใช้นิ้วสัมผัสไปบนเฟร็ตมากกว่าหนึ่ง ถ้าเพียงเราจำคอร์ดบนคอกีตาร์ให้ได้ หัดเล่นบ่อย ๆ ก็จะพอเล่นได้แล้ว แต่การจะเล่นเบสให้เก่งเป็นอะไรที่ใช้ความเข้าใจมากกว่าสิ่งที่พูดมาเมื่อกี้นี้เยอะเลย และสิ่งที่ยืนยันว่าผู้หญิงไม่ได้เลือกเล่นด้วยเหตุผลนี้เพียงอย่างเดียวก็คือการมีอยู่ของมือเบสหญิงในแทบทุกแขนงดนตรี เช่น Esperanza Spalding, Kim Gordon จาก Sonic Youth, Laura Love, Kim Deal จาก Pixies และอีกมากมายที่ไม่ได้พูดถึง
หรือว่าความถี่ที่ 40Hz จะทำให้ใจของเธอสั่นไหว
ในทางฟิสิกส์ของเสียง ค่าความถี่มาตราฐานของเสียงเบสจะอยู่ที่ 40Hz แต่ถ้าจะให้เจาะจงมากกว่านั้นก็จะเป็น 41Hz วัดจากสาย 1 (low open E) ของเบส 4 สาย แต่ในเบส 5 สายนั้นค่าของตัวเลขจะต่างออกไปเป็น 31Hz วัดจากสาย 5 (low B) บางคนอาจจะไม่คุ้นชินกับการมีอยู่ของเบส 5 สายนัก แต่จริง ๆ มันมีตัวตนมานานตั้งแต่ปี 1965 แล้ว โดยมีบริษัทเครื่องดนตรีชื่อดังอย่าง Fender เป็นผู้ผลิตและคิดค้นนั่นเอง
อย่างที่ทุกคนรู้กันว่าการฟังเพลงโดยปรับแต่งให้มีย่านเสียงเบส (low) ที่เยอะ เอฟเฟกต์ที่ตามมาจะทำให้หัวใจสั่นไหว เป็นเพราะว่าเสียงของเบสไม่ได้เพียงแต่จะวิ่งเข้าไปที่หูของเราเพียงเท่านั้น แต่ยังวิ่งเข้าไปที่ร่างกายของเราด้วย ซึ่งเอฟเฟกต์นี้คล้ายกับคำอธิบายทางวิทยาศาสตร์ในเรื่อง ‘วิทยาศาสตร์เบื้องหลังความรัก’ (Science Behind The Love) ของ Dr.Helen Fisher นักวิจัยชื่อดังจาก Rutgers University อธิบายไว้ว่า ที่หัวใจของเราสั่นไหวนั้นเป็นเพราะเรากำลังตกอยู่ในความรัก สิ่งที่ตามมาต่อจากนี้คือ ‘ความต้องการซึ่งกันและกัน’ (lust) ‘ความเสน่ห์หา’ (attraction) และ ‘ความผูกพัน’ (attachment) นี่อาจจะเป็นเหตุผลที่ทำให้เหล่า A Girl Likes Bass ทุกคนรวมถึงคนที่เราเลือกมาสัมภาษณ์ในครั้งนี้รักเจ้าเครื่องดนตรีชิ้นนี้ก็เป็นได้ ถ้างั้นเราลองไปคุยกับพวกเธอกันเลย
ฝน (Superbaker, Starfish)
ทำไมถึงเลือกเล่นเบส
ตอนนั้นอยู่ ม.3 ตั้งใจฟอร์มวงเพื่อไปประกวดดนตรี แล้วเพื่อน ๆ พี่ ๆ ในวงก็ได้จับจองเครื่องดนตรีตำแหน่งต่าง ๆ กันไปหมดแล้ว เหลือแค่ตำแหน่งเบสนี่ล่ะค่ะ (หัวเราะ) แล้วตอนนั้นก็โดนยุว่า ‘ตัวฝนเองก็เล่นกีตาร์พอได้ไม่ใช่เหรอ เบสนี่ก็คล้าย ๆ กันแหละ คอร์ด G ก็กดช่องนี้ คอร์ด C ก็กดช่องนี้ แถมกดสายเดียวเองด้วย ง่ายจะตาย’ ฝนก็เออออตามน้ำไป สุดท้ายก็เลยตกกระไดพลอยโจนมาเป็นมือเบสค่ะ (ยิ้ม) แต่ก็เคยคิดจะผันตัวเองมาเล่นกีตาร์อยู่เหมือนกันนะคะ เพราะอยากโซโล่บ้าง ดูเท่ดี แต่มือกลองในวงตอนนั้นพูดประมาณว่า ‘ฝน แกกลับมาเล่นเบสเถอะ อย่างน้อยฐานแน่นก็ยังดี’ พอฟังแล้วก็รู้สึกว่า เออ หรือเราจะเหมาะกับการเล่นเบสจริง ๆ ก็เลยเลือกเล่นเบสมาเรื่อย ๆ จนถึงตอนนี้ค่ะ
อะไรคือเสน่ห์ของเบสที่ทำให้แตกต่างจากเครื่องดนตรีชนิดอื่น
ฝนว่าเสียงทุ้ม ๆ ของมันนี่ล่ะคือเสน่ห์ที่ไม่เหมือนใคร ยิ่งได้ยินเสียงเวลาดีดสาย 5 ฝนจะชอบเป็นพิเศษ (เบส 5 สายจะเพิ่มเสียง low ของโน๊ตตัว B ซึ่งเป็นความต่ำที่มากยิ่งกว่าเบส 4 สายจะให้ได้) เลยพยายามจะใส่โน๊ตตัว D,C,B ต่ำแทรกไว้ในเพลงอยู่เรื่อย ๆ (หัวเราะ) แต่ก่อนมีคนเคยถามเหมือนกันนะคะว่าซื้อเบส 5 สายเนี่ยได้ใช้สาย 5 บ้างหรือเปล่า ใช้นะคะ Superbaker เองก็มีหลายเพลงอยู่น้า ส่วน Starfish นี่ไม่ต้องพูดถึงค่ะ (ยิ้ม)
พิม (Yellow Fang)
ทำไมถึงเลือกเล่นเบส
เราเปล่าเลือก แต่พอดีว่าตำแหน่งนี้ว่างอยู่ แป๋ง (นักร้องนำ/กีตาร์) บอกให้ลองเล่นดูก็เลยลอง ก่อนจับเบสเราเคยตีกลองมาก่อนเป็นอย่างแรก เล่นกีตาร์ก็พอได้ แต่พอได้มาเล่นเบสจริง ๆ สิ่งที่รู้สึกชอบอย่างแรกสุดคือความตรงไปตรงมาของมัน พอเล่นได้ซักพักหนึ่งก็ชอบมันมากขึ้นไปอีก เพราะในความตรงไปตรงมานั้นก็มีรายละเอียดที่คนเล่นจะรู้สึกได้ เช่นสัมผัสและน้ำหนักที่หากเราใส่ไปเพียงเล็กน้อย หรือยกนิ้วช้ากว่าเดิมอีกหน่อยเราก็สามารถบังคับเสียงลากยาวและเสียงกุดของมันได้ มันเป็นเครื่องดนตรีที่ไวต่อการบังคับ เราเองก็ไม่ใช่คนเล่นเก่งอะไร แต่ในโน้ตง่าย ๆ กลับสามารถใส่บุคลิกความเป็นเราได้ รู้สึกเติมเต็มได้แม้จะไม่ได้เล่นเพลงที่ยาก มันมีสเน่ห์มากขึ้นเมื่อได้ทำความเข้าใจเครื่องดนตรีชิ้นนี้ ซึ่งทำให้เราฟังเพลงของคนอื่นแล้วเข้าใจการเรียบเรียงของเขามากขึ้น จากที่ตอนเด็ก ๆ ฟังเพลงแล้วได้ยินเสียงเบสแต่ไม่เคยเข้าใจในแบบคนที่เคยจับเครื่องดนตรีชิ้นนี้มาก่อน ตั้งแต่ได้ลองเล่นเบสก็ฟังเพลงสนุกขึ้นเยอะเลย เบสเป็นเครื่องเล่นของนักกีฬาที่เล่นทีม เราอยู่ในตำแหน่งที่รู้สึกอบอุ่นดี
อะไรคือเสน่ห์ของเบสที่ทำให้แตกต่างจากเครื่องดนตรีชนิดอื่น
เป็นเครื่องดนตรีที่ให้ย่านเสียงที่เครื่องดนตรีอื่นที่เป็นอะคูสติกไม่มีทางให้ได้ ทำให้คนธรรมดาอย่างเราส่งเสียงออกมาเป็นอะไรก็ไม่รู้ที่ทั้งอุ่นและแข็งแกร่ง เบสอาจจะยังต้องพึ่งแอมป์และไฟฟ้าเพื่อให้เกิดย่านเสียงนั้น แต่ก็ไม่ถึงขนาดต้องพึ่งซินธ์หรือสิ่งอื่นมากมายนักเพื่อให้เกิดเสียงที่เราต้องการ เบสอาจจะเป็นวิทยาศาสตร์ของย่านต่ำที่พอย้ำๆๆๆ ก็เข็นความรู้สึกของคนเหมือนที่จังหวะกลองทำได้ เป็นบีทที่มีเมโลดี้ ทำให้คนที่เล่นกับเรารู้สึกผ่อนคลายที่จะมีความกล้าได้กล้าเสีย ทำให้เพื่อนรู้สึกอุ่นใจว่ามีอะไรคลุมไว้อยู่ข้างหลังและสามารถดึงคาแร็กเตอร์ของกีตาร์ให้ออกมาชัดเจน ในวงดนตรีที่มีเครื่องดนตรีน้อยชิ้น ใจของคนเล่นสำคัญกว่าสกิล การปล่อยว่างก็เป็นการสื่อสารแบบหนึ่ง ยิ่งเล่นน้อยมันยิ่งจริงว่าหลังเครื่องดนตรีนั้นคือมนุษย์ เรามาจากพื้นฐานที่ชอบเครื่องดนตรีทุกชนิดนะ แต่เบสให้สิ่งที่เราไม่ได้จากคนอื่นเลย นั่นก็คือคือความแน่นแต่กลับเบาบาง บางครั้งล่องหนได้เพื่อมีความสุขอยู่ในที่ ๆ เราชอบ
ขวัญ (backup แบงค์ Clash, น้อย Pru, โต๋ ศักสิทธิ์)
ทำไมถึงเลือกเล่นเบส
ขวัญว่าเบสมันเลือกขวัญนะคะ (ยิ้ม) และขวัญก็เลือกที่จะอยู่ต่อแบบไปไหนไม่ได้ คือตอนแรกเล่นดนตรีไทยมาก่อนค่ะ แล้วพี่จุ (มือกลอง Abuse the Youth) ซึ่งเป็นรุ่นพี่ตอนมัธยมมาชวนไปเล่นเบสในงานโรงเรียน ขวัญก็แบบ ‘เอาก็เอาวะ’ พี่จุก็สอนหมดเลยทุกอย่าง ให้เบสมายืมด้วยนะ (หัวเราะ) คือจนมากไม่มีเบสใช้ฝึก พอหลังจากงานโรงเรียนก็ฝึกเองเรื่อยมาเลย ทั้งหาที่เรียนเบส หาวิดิโอสอน หาหนังสือสอนเบส ถึงกับหยุดไม่ไปเอ็นทรานซ์เลยนะ ตอนนั้นพึ่งรู้ว่ามีมหาลัยที่เค้าสอนดนตรีจริง ๆ ก็รู้ว่ามันคือมหาวิทยาลัยราชภัฎจันทรเกษม ขวัญก็หยุดเรียน 1 ปีเพื่อเล่นเบสจริงจังเลย มีเล่นตามงานวัดบ้าง แล้วก็มีงานอีเวนต์ทั่ว ๆ ไปโดยผ่านจากบ้านพี่แม๊ค (ไฮ-ร็อก) แล้วระหว่างนั้นก็อ่านหนังสือเพื่อเตรียมตัวสอบเข้าจันทรเกษม สาขาเอกดนตรีสากล ซึ่งก็ทำได้สำเร็จค่ะ แล้วจากนั้นก็เริ่มเส้นทางดนตรีมาโดยตลอด
อะไรคือเสน่ห์ของเบสที่ทำให้แตกต่างจากเครื่องดนตรีชนิดอื่น
ถ้าไม่มีเบสก็เหมือนกับเราทานอาหารแล้วไม่ได้ทานของหวาน สำหรับขวัญมันคือความกลมกล่อมของดนตรีที่มันไม่สามารถเอาเครื่องไหนมาทดแทนได้นะคะ เราอาจไม่โดดเด่นแต่เราสำคัญกับวง เสน่ห์ของดนตรีที่สำคัญมันอยู่ที่คนเล่นว่าจะผสมผสานกับเครื่องดนตรีนั้น ๆ ได้มากน้อยแค่ไหน ความธรรมชาติของเบสคือฐานที่สำคัญ และบางทีก็อาจออกมาสร้างสีสันให้กับวง ขวัญหยุดเล่นมันไม่ได้จริง ๆ ไม่รู้ว่ามันคืออะไร ขวัญรู้แค่ว่ามีความสุขมากที่ได้ on bass แล้วมองลงไปเห็นคนยิ้ม คนสนุก และมีความสุขไปกับเรา
ฝ้าย (Over Me , Supersub , The 10th Saturday)
ทำไมถึงเลือกเล่นเบส
ตอนที่รู้ความและเริ่มฟังเพลงก็รู้สึกว่าเครื่องดนตรีย่านเสียงต่ำ ๆ มีแรงดึงดูดกับเรามาโดยตลอด เวลาฟังเพลงหูมักจะจับเมโลดี้จากเครื่องดนตรีเสียงย่านต่ำก่อน แม้แต่เสียงคนก็ชอบฟังเสียงที่ต่ำ ๆ มากกว่าด้วย แต่ยังไม่นึกอยากเล่นเบสจนกระทั่งเริ่มฟัง The Beatles และเริ่มรู้ว่าเครื่องดนตรีที่ Paul McCartney เล่นคือเบสกีตาร์ พอโตขึ้นอีกนิดก็เริ่มฟังวงร็อกที่ดัง ๆ ในยุคนั้นตามประสาวัยรุ่น ก็ไปสะดุดเข้ากับวงอย่าง Green Day, No Doubt, Rancid, Weezer ซึ่งสมาชิกคนโปรดในวงสำหรับเราเป็นมือเบสทั้งนั้นเลย จึงทำให้เริ่มอยากฝึกเบสจริงจังขึ้นมาตั้งแต่ตอนนั้นค่ะ
อะไรคือเสน่ห์ของเบสที่ทำให้แตกต่างจากเครื่องดนตรีชนิดอื่น
เบสคุมกรูฟ และยังเป็นเสียงประสาน เป็นทำนองรองได้ในบางโอกาส รู้สึกว่าบทบาทในวงมันเหมาะกับบุคลิกเรา คือมีความสำคัญแบบไม่มีใครรู้ว่าสำคัญ คือสำคัญแบบไม่ต้องโดดเด่น นิสัยเราเองก็ไม่ชอบอยู่ข้างหน้าอยู่แล้วด้วย แต่มันก็ยังสนุกที่เราสามารถซ่อนอะไรไว้ในไลน์เบสได้ จึงทำให้น่าตื่นเต้นเสมอที่จะได้เล่น และแม้กระทั่งในฐานะผู้ฟังเองก็ได้ค้นหาสิ่งที่ซ่อนเอาไว้ในแต่ละเพลง สนุกดีค่ะ
ปันปัน (The Ambulance ผู้เข้ารอบ Semi Final ของ Hot Wave 2017)
ทำไมถึงเลือกเล่นเบส
เลือกเล่นเบสเพราะว่าตอนที่ปันปันอยู่ ม.ต้น เพื่อน ๆ มาชวนไปเข้าวงซึ่งเหลือตำแหน่งมือเบสเป็นอย่างสุดท้ายพอดีค่ะ เพราะเพื่อน ๆ เลือกเครื่องดนตรีอื่นกันไปหมดเเล้ว ปันปันเลยต้องเล่นเบส พอเล่นไปเรื่อย ๆ ก็ชอบเลย (หัวเราะ)
อะไรคือเสน่ห์ของเบสที่ทำให้แตกต่างจากเครื่องดนตรีชนิดอื่น
หนูชอบเสียงเบสมาก ๆ มันมีเสน่ห์ตรงที่ต้องเล่นทั้งเมโลดี้และต้องจับจังหวะกับกลองไปพร้อม ๆ กันค่ะ
ไม่ว่าจะด้วย ‘ความบังเอิญ’ หรือว่าเพราะ ‘ความจำเป็น’ แต่ในท้ายที่สุดแล้วพวกเธอก็ลงเอยด้วย ‘ความรัก’ กันทั้งหมด พวกคุณที่กำลังอ่านกันอยู่ก็ลองเล่นดูบ้างสิไม่แน่ว่าอาจจะตกหลุมรักเจ้าเครื่องดนตรีชิ้นนี้จนถอนตัวไม่ขึ้นกันเลยก็ได้นะ 🙂
อ้างอิง
http://www.toptenz.net/top-10-female-bass-guitar-players.php#.WYicl4SGPX4
https://www.studybass.com/gear/bass-tone-and-eq/bass-frequency-range/
http://www.sounddd.com/Reviews/Knowledge-Frequency-EQ.html
http://www.musicradar.com/news/bass/the-history-of-the-electric-bass-part-four-how-many-strings-553839
http://www.sssaudio.myreadyweb.com/article/topic-29347.html
https://examinedexistence.com/why-we-fall-in-love-the-science-of-love/
http://www.bbc.co.uk/science/hottopics/love/
